„Ciało jest fizycznym aspektem osobowości, a ruch czyni tę osobowość widzialną.”

M. Starks Whitehouse

Psychoterapia Tańcem i Ruchem, czyli co? 

Psychoterapia Tańcem i Ruchem (ang. DMT – Dance Movement Therapy  – nazwa pierwotna lub DMP – Dance Movement Psychotherapy – nazwa młodsza i obowiązująca), to praca psychoterapeutyczna oparta na założeniu, że człowiek jest psycho-fizyczno-duchową całością, w ciele zawarta jest historia jego życia, a jego emocjonalność i osobowość wyrażają się poprzez ciało i ruch. Sam proces jest świadomym i zamierzonym stosowaniem szeroko rozumianych narzędzi psychoterapii, czynników leczących, uznanych zasad i metod psychoterapeutycznych. Celem pracy jest poprawa dobrostanu człowieka i zależy od tego, co dana osoba chciałaby osiągnąć w terapii. Może to być chęć zrozumienia siebie, swoich myśli i zachowań, głębsze poznanie siebie poprzez świadomy kontakt ze swoim ciałem, chęć zmiany zachowań, procesów poznawczych, potrzeba zmiany nieefektywnego sposobu przeżywania czy odreagowywania emocji, trudności w relacjach interpersonalnych. Innymi słowy, tematem może być to czego osoba korzystająca z terapii uważa za pożądane, o ile jest to realne do osiągnięcia.

Wyznaczanie oraz praca z celami w terapii to bardzo indywidualny, uzależniony od wielu czynników proces. Jednak podstawą jest zawarcie przymierza terapeutycznego, które dalej rozwinie się w relację terapeutyczną. Relacja terapeutyczna buduje się w czasie, podczas procesu terapii, oparta jest na poczuciu bezpieczeństwa, zaufaniu, empatii, otwartości, akceptacji oraz obecności. Jest to jeden z głównych czynników leczących, wspólny dla większości nurtów psychoterapeutycznych z tą różnicą, że praca DMP umożliwia nawiązanie relacji także na poziomie niewerbalnym. Terapeuta może proponować doświadczenia ruchowe, może także towarzyszyć ruchowo osobie na sesji. Dostosowując swoje interwencje do osoby oraz do etapu pracy terapeutycznej, odzwierciedla, przez co wspiera i rozwija relację z osobą w terapii.

DMP a ruch 

Jeśli człowiek jest całością, to zmiana na poziomie ciała, ruchu będzie miała wpływ na pozostałe aspekty życia człowieka. Sam ruch,czy też ekspresja ruchowa jest rozumiana bardzo szeroko; efektywność terapii nie jest zależna od doświadczeń tanecznych. Ekspresją  jest postawa ciała, gest, oddech, bezruch i zatrzymanie, ruch spontaniczny czy improwizowany, natomiast nie ma tu nauki sekwencji tanecznych. Istotą jest wsłuchanie się we własne ciało i pozwolenie mu na ekspresję, wówczas ruch będzie prawdziwy. Ekspresja ruchu jest narzędziem poprzez którą osoba może zaangażować się w proces terapii. Poprzez włączenie doświadczania i czucia, wewnętrzny świat osoby staje się bardziej wyrazisty i zrozumiały, co przekłada się na jakość relacji między pacjentem a terapeutą; a to z kolei sprzyja procesowi wewnętrznej integracji i rozwoju. Jednym z zadań terapeuty jest wspieranie procesu zespalania myśli, emocji, wrażeń z ciała i płynących z tego procesu działań. Ekspresja ruchu sprawia, że osoba w terapii przeżywa siebie jako bardziej widzianą, co wiąże się z aspektem cielesności oraz oceny – jak wyglądam, czy ruch jest ładny, itp. Praca z ekspresją pozwala osobie na poznawanie swoich reakcji ciała oraz płynących z niego odczuć. To przekłada się na głębsze rozumienie siebie, uczy jak być uważnym na odczuwanie i wyrażanie emocji lub myśli, co zwiększa świadomość własnego potencjału. Ruch w procesie terapii otwiera dostęp do nieświadomego materiału, który (nawet jeśli jest wyparty) nadal istnieje w ciele, ekspresja pomaga nazywać stany, emocje, uczucia, które trudno nazwać. Ruch wprowadza komponent spontaniczności, która pobudza do tworzenia i przeżywania.

 Ruch potrzebuje słowa, słowo zabiega o ruch 

Aby ekspresja nie była jedynie odreagowaniem, które przynosi ulgę, ale nie niesie za sobą wglądu, terapeuci DMP korzystają także z interwencji werbalnych, które mają pogłębić zrozumienie danego doświadczenia. Zarówno słowo jak i ruch są równie istotne i nawzajem uzupełniające choć mogą być różnie akcentowane w zależności od osoby, zgłaszanych trudności, potrzeb czy etapu pracy.

Dla kogo?

DMP jest wykorzystywana w pracy z osobami w każdym wieku (od dzieci, nastolatków, młodych dorosłych, dorosłych po seniorów), cierpiącymi na zaburzenia nerwicowe, psychotyczne, osobowościowe, trudności związane z traumą, somatyzacjami, trudnymi relacjami. Z DMP korzystają także osoby, które szukają możliwości samorozwoju.